شازده کوچولو

شازده کوچولو، مشهورترین اثر سنت اگزوپری در سال ۱۹۴۳ یعنی یک سال قبل از مرگ او نخست در آمریکا و بعد در فرانسه منتشر شد. این رمان، که به بیش از ۲۵۰ زبان زندۀ دنیا ترجمه شده و سالانه دو میلیون نسخه از آن به فروش می‎رود، به عنوان بهترین رمان قرن بیستم در فرانسه شناخته شده است. اگزوپری این داستان را به دوست قدیمی‌اش لئون ورث، تقدیم کرده است.” شازده کوچولو”، داستانی عاطفی با درونمایه‌ای اخلاقی و فلسفی درباره‌ی تنهایی، عشق و دوستی است که در قالب سقوط شاهزاده‌ای جوان به زمین بیان می‌شود. این داستان زیبا و خیال‌انگیز، حاصل ماجرا و شخصیتی واقعی است که اگزوپری در دل صحرای موریتانی آن را تجربه کرده است. او که بر اثر خرابی هواپیمایش، مجبور به فرود اضطراری در دل صحرا شده، در آن‌جا با پسربچه‌ای که رفتاری عجیب و غیرعادی دارد، روبرو می‌شود که بعدها، الهام بخش او برای خلق شخصیت شازده کوچولو می‎گردد. شازده کوچولو با این‌که به زبانی ساده و برای کودکان نوشته شده اما اثری تمثیلی و فلسفی درباره‌ی زندگی و ماهیت انسان، تعصب‌ها و جهل او و بیگانگی اش بر روی زمین است: ” انسان تنها با قلب خود می‌تواند به روشنی ببیند. آن‌چه که ضروری است در نظر چشم نامرئی است”. یکی از ویژگی‌های مهم این اثر و تفاوت آن با کارهای دیگر اگزوپری، مصور بودن آن است که با نقاشی‌های آبرنگی که اگزوپری خود کشیده است تزیین شده است.

شازده کوچولو از زمان انتشارش در آمریکا تا کنون منبع الهام بسیاری از فیلمسازان، موسیقی دانان و نمایشنامه‌نویسان بوده و در قالب‌های مختلف فیلم (زنده و انیمیشن)، تئاتر، باله، اپرا، نمایش رادیویی و برنامه تلویزیونی اجرا شده است. نخستین بار روس‌ها، اقتباسی سینمایی از این داستان در سال ۱۹۶۶ ارائه کردند. پس از آن نخستین نسخه‌ی سینمایی آن به زبان انگلیسی در سال ۱۹۷۴ ساخته شد با بازی باب فاس در نقش مار و جین وایلدر در نقش روباه. نسخه سه بعدی انیمشین آن نیز هم اکنون در دست تولید است. شازده کوچولو چندین بار به فارسی ترجمه شد که معروف‌ترین ترجمه متعلق به احمد شاملو است. محمد قاضی، ابوالحسن نجفی، مصطفی رحماندوست و رضا طاهری از دیگر مترجمان این داستان‎اند اما ترجمه‌های متعدد دیگری نیز از این اثر صورت گرفته است. (فروزان جمشیدنژاد، پژوهشگر و حوزه هنر بی بی سی فارسی) رضا طاهری، مترجمی است که شازده کوچولو را اخیراً در نشر نخستین از زبان عربی و پس از تطبیق آن با متن اصلی فرانسوی، ترجمه کرده. این نسخه‎ی کاملا رنگی و جذاب، ترکیبی از تصاویر دو نسخهکره‌‌ای شازده کوچولو است که در ایران با یکدیگر تلفیق شده‌اند. این ترجمه به سادگی کلام برای کودک و نوجوان و ذهنیت این دسته مخاطب نگاهی دقیق داشته است و با قطع و اندازه‎ی رحلی و تصاویر متفاوت از متن اصلی و جذاب برای کودکان و برای اولین بار در ایران چاپ شده است. کتاب شازده کوچولو ترجمه‎ی رضا طاهری توسط دبیرخانه سامان‌دهی منابع آموزشی (رشد) برای دانش‌آموز چهارم ابتدایی، پنجم ابتدایی، ششم ابتدایی برگزیده و انتخاب شده است.