مراحل چاپ کتاب

مراحل چاپ و انتشار کتاب در این انتشارات
نشر نخستین براساس گزیده کاری، کتاب‌هایی را سفارش و یا از میان کتاب‌های ارائه شده از جانب مؤلفین و مترجمین محترم انتخاب می‌نماید. کتاب انتخاب شده با توجه به شیوه‌ی نگارش، نام‌گذاری، فصل‌بندی، جدول‌گذاری، مصورسازی و مشخصه‌های دیگر (و در ترجمه با اصل کتاب ترجمه شده مطابقت داده می‌شود) پس  از بررسی به صورت دست‌نویس یا تایپ شده تحویل گرفته و با عقد قرارداد در نوبت مراحل آماده‌سازی قرار می‌گیرد که به شرح زیر است:
1- مراحل آماده سازی کتاب:
الف-  نسخه‌پردازی: انتخاب نوع قلم و اندازه‌ی آن، در متن، عناوین، تیترها، پانویس‌ها، سرصفحه‌ها و فاصله‌ی سطرها سرصفحه، پاصفحه، حاشیه‌ها و همچنين تعداد صفحات تقريبی براساس ضرايب فرم‌های چاپی 8 وترجيحاً 16 صفحه‌ای. سپس، تايپ متن دست‌نويس و اسکن تصاوير و رسم نمودار و جداول و … و اجراي طراحي اوليه …. در صورت نیاز
ب- بررسی وتصميم‌ درمورد قطع کتاب،  قطع کتاب‌ها در ایران غالباً رقعی یا وزیری هستند. کتاب معمولاً در اندازه‌های مختلفی چاپ می‌شود و بستگی به رده‌ی سنی، حجم کتاب، سلیقه‌ی مخاطب و بازار فروش و دید ناشر و مؤلف دارد. نوع قلم نوشته‌ی کتاب‌ها معمولا نازنین، میترا، لوتوس، زر یا به سلیقه از  قلم نوشته‌های دیگر استفاده می‌شود. اندازه‌ی قلم، فاصله‌ی سطر و سر صفحه و پا صفحه نیز  نیز بر اساس سلیقه و دید زیباشناسی ناشر و مؤلف و استانداردهای چشمی که در بازار کتاب رایج هست تنظیم می‌شود.  قطع‌های عام در بازار کتاب ایران ( قطع جیبی، قطع پالتویی، قطع رقعی، قطع خشتی (مربعی)، قطع وزیری، قطع وزیری کوتاه، قطع رحلی کوچک، قطع رحلی بزرگ می‌باشد.
ج- پريينت اوليه وغلط گيری و ویراستاری
د- تهيه نسخه‌‎ی ‌نهايی کتاب شامل صفحه عنوان- شناسنامه و درج کد شابک (کد 13 رقمی شناسايي بين‌المللي کتاب (ISBN) و متن کتاب
2- مراحل اخذ  مجوز  کتاب:
الف: فیپا نویسی کتاب در کتابخانه ملی صورت می گیرد این مرحله معمولاً یک تا دو هفته زمان می‌برد. ( این مرحله کامپیوتری است)
ب- ارسال يک نسخه از کتاب ( پی‌دی اف) به همراه شناسنامه فیپا نویسی شده و فرم درخواست مجوز توسط انتشارات از طریق کامپیوتر به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي جهت اخذ مجوز قبل از چاپ. کتاب به هیأت بررسی نشر کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ارجاع می‌گردد. مجوز اين هيأت پس از بررسی و مطالعه به ناشر اعلام می‌گردد و در مواردی که نياز به حذف و يا اصلاح بخش‌هايي از کتاب است با اشاره به صفحه و کلمه و يا جمله مورد نظر ناشر را در جريان قرار می‌دهند و ناشر موظف است که صفحات مورد نظر را بعد از اصلاح مجدد ارسال و منتظر پاسخ بماند.(گاهی کتاب به دلايلی در هیأت بررسی غير قابل چاپ اعلام می‌گردد.) پس از تأييد توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی  مجوز قبل از چاپ کتاب صادر می‌گردد.(در اين مجوز نام کتاب، مؤلف، مترجم، قطع، تيراژ نوبت چاپ تاريخ وشماره درخواست و شابک کتاب اعلام می‌شود.)
3- مراحل چاپ وصحافی:
الف- طراحي جلد بر اساس موضوع، قطع و تعداد صفحه،  زیباشناسی و سلیقه‌ی بازار کتاب، آماده می‌شود.
ب- از نسخه‌ی نهایی کتاب و جلد ماکت تهیه شده و  پس از بررسی مجدد (ناشر و مؤلف) جهت تهيه زينک به ليتوگرافي ارسال می‌گردد. (کتاب‌های با تیراژ زیر 300 معمولاً به روش چاپ دیجیتال چاپ می‌شود  و نیازی به لیتوگرافی و زینگ ندارند و از نظر هزینه‌ی چاپ، با چاپ دیجیتال مقرون به صرفه‌تر هستند.)
ج: برسی اوزاليد کتاب با ماکت نهایی کتاب. اوزاليد توسط نمونه‌خوان و مسؤل فنی چاپ در نشر بررسی می‌شود.اوزالید نسخه‌ای است به‌رنگ آبی که از  زينک‌های کتاب تهيه می‌شود. اوزاليد برای اطمينان از صحت فرم‌بندی و اشکالات نهایی قبل از زینگ بررسی می‌شود. (هرگونه تغيير و اصلاح پس از این مرحله  هزینه‌بر است.) در صورت تأیید نهایی اوزالید، زینک گرفته می‌شود.
د _تهيه ملزومات چاپ مانند کاغذ ومقوا با کيفيت مورد نظر و قطع و مقدار مورد نياز وتحويل آن به چاپخانه.
ه –زينک جلد و متن  به چاپخانه ارسال می‌شود.( زینک جلد معمولاً چهار رنگ است و چهار زینگ است و چاپ متن‌ کتاب بر روی زینگ‌های تک رنگ است که معمولا هر 8 صفحه بر یک زینگ چاپ می‌شود.)جلد بر  برگ‌های مقوای گلاسه با گرم بالاتر  چاپ می‌شود معمولاً  250 تا 300 و متن بر برگ‌های با گرم پایین‌تر معمولا 70 گرم.
ز – برای جلوگیری از خط و خش و استحکام بیشتر جلد کتاب از سلفون (مات و براق) یا یووی استفاده می‌شود. صحافی آخرين مرحله‌ی تهيه‌ی کتاب می‌باشد که پس از تا و ترتيب متن، جلد گذاری، برش،  کتاب را آماده‌ی بسته‌بندی (شرينگ)  می‌کند. (گاهاً جلدهای سخت صحافی دستی می‌شود) بسته به نوع درخواست کار از صحافی و ماشین‌های کار صحافی ممکن است همه‌ی کارها در یک مرکز چاپ و صحافی یا در چند واحد  انجام شود.
4- مراحل نهایی تولید کتاب:
الف- تعدادی معين از کتاب نشر یافته به همراه فرم‌های مخصوص و کپی مجوز قبل از چاپ به اداره ارشاد ارسال می‌گردد و بازرس اداره ارشاد بعد از بررسی در صورت عدم مغايرت فرم اعلام وصول را صادر می‌کند و با اين فرم به کتاب اجازه پخش داده می‌‌شود. (بخش‌هایی از این مرحله هم کامپیوتری است)
ب-انتقال کتاب به انبار نشر و معرفی به مراکز پخش کتاب، مطبوعات وسایت‌های معرفی کتاب،  شروع رسمی برای گردش کتاب در چرخه‌ی فروش و مخاطب‌یابی است.